Chúng tôi đi chơi trái muà,
ngược với mọi người, họ đi vào muà Hè, còn chúng tôi đi vào muà Đông, nhờ thế đi
có mệt nhưng không bị cái nóng thiêu đốt, ngược lại cái lạnh còn làm cho mình cảm
thấy vưà đủ độ mát nên khoẻ. Còn một điều nưã do ít du khách vào muà này nên cũng
đỡ phải chen lấn và dễ dàng thăm ngắm cảnh. Thả người theo từng bậc, từng bậc
nghiêng nghiêng, chúng tôi chọn hướng xuống phiá sau đài kỷ niệm, xuống đến lưng
chừng, lại gặp dinh thự, tượng đài, vòng ra một đại lộ khác.Quanh quanh, nghỉ chân và chụp ảnh rồi đi vòng
xuống dưới đường dẫn sang Đấu trường Colosseo gần đó.
Con đường nằm ngay khu khai
quật thành cổ dẫn đến đấu trường. Đứng xa cũng đã thấy đấu trường thật lớn. Dọc
đường đi, có những nghệ sĩ nhân dân (?) đứng biểu diễn tượng đủ loại, họ sơn phết
lên người lên quần áo, trông cũng giống tượng thật, nếu như họ không cử động, trước
mỗi bức tượng đó có cái lon hay cái mũ để khách du lịch tặng tiền. Gần đấu trường,
còn các người đóng giả lính thời trung cổ, mũ, kiếm như xưa đi qua, đi lại chào
mời để du khách nào thích thì đứng chụp hình kỷ niệm.
Tới đấu trường, có đoàn người
đứng nối nhau mua vé vào thăm bên trong đấu trường. Đứng trong hàng nhìn những
cây cột đá thấy nó lớn làm sao? Bề ngang mỗi cột từ 3,5 mét tới 4 mét, cứ liền
liền đều đều với khoảng cách, lên đến độ cao nhất định thì nó trở thành vòm tròn.
Vào cưả có bán vé và an ninh kiểm tra cẩn thận. Chúng tôi lần từng bậc thang lên
trên lầu đấu trường, nhìn chung thấy nó thật đồ sộ, ấy là lúc đó tôi chưa đọc tài
liệu, nay rảnh rang ngồi đọc thấy người ta ghi nó được xây từ những Năm 72 cuả
Thế kỷ đầu tiên thì giật mình.
Tiện có sách hướng dẫn trên, cũng xin trích giới
thiệu về đấu trường cổ này.
(COLOSSEO – ANFITEATRO
FLAVIO. Đấu trường Colosseo hay Flavio là công trình kiến trúc vĩ đại nhất cuả
thành Roma cổ. Nó biểu tượng cho vẻ oai hùng và sự trường tồn cuả Roma. Đấu trường
được Hoàng đế Vespasiano khởi công xây cất Năm 72 trên cái hồ thuộc vườn ngự uyển
cuả Hoàng đế Nero. Và được Hoàng đế Tito khánh thành Năm 80. Tất cả các cuộc lễ
lạc vui chơi cuả dân Roma được tổ chức tại đây. Trong số các trò tiêu khiển, có
các cuộc đấu gươm, săn bắn dã thú, thuỷ chiến giả vv. Được sưả sang nhiều lần
trong các thế kỷ sau đó, bắt đầu từ Thế kỷ thứ VIII đấu trường mang tên gọi
Colosseo. Khổng lồ, vì kích thước vĩ đại cuả nó và vì bên cạnh có một bức tượng
khổng lồ cao 30 mét cuả Hoàng đế Nero.
Các cuộc động đất Năm 1231 và
1255 khiến cho đấu trường bị hư hại. Sau đó nó biến thành pháo đài cuả gia đình
Frangipani và Annibaidi. Năm 1312, Hoàng đế Enrico VII trao trả lại cho thượng
viện và dân chúng Roma. Vào Thế kỷ thứ XV đấu trường trở thành mỏ đá dùng để xây
cất các dinh thự khác trong thành phố, trong số đó có Dinh Venezia, Dinh
Farnese, Dinh Barberini và đền thờ Thánh Phêrô. Theo truyền thuyết Kitô, đã có
rất nhiều tín hữu chịu tử đạo tại đấu trường này. Cũng chính vì thế vào Thế kỷ
XVIII Đức Giáo hoàng Benedetto XIV bắt đầu
cho sưả chưã và dâng đấu trường kính máu các vị tử đạo. Nhờ đó mà đấu trường còn
như ngày nay. Các Giáo Hoàng Pio VII.
Leone XII, Gregorio XVI và Pio IX cũng cho sưả chưã đấu trường nhiều lần. Năm
1957, người ta cho đặt trong đấu trường một cây Thánh giá. Và bắt đầu từ thời Đức
Phaolo VI tối Thứ Sáu Tuần Thánh hằng năm ĐTC đích thân hướng dẫn chặng Đàng Thánh
giá với sự tham dự cuả hàng ngàn tín hữu và du khách hành hương.
Đấu trường hình bầu dục bên
ngoài bằng đá vôi, bên trong bằng gạch nung và đá ong. Chu vi 527 mét, dài 188
mét, cao 50 mét, gồm 4 tầng. Ba tầng dưới có các cưả vòng cung, trang hoàng với
các kiểu Do rich, Lo ních, và Corinto. Tầng trên cùng không có cưả vòng cung.
Giưã các cưả vòng cung cuả tầng 2 và 3 có các tượng cẩm thạch. Đấu trường có 4
cưả dẫn thẳng vào võ đài. Cưả vào phiá Tây Bắc rộng hơn dẫn vào phòng tiếp tân
dành cho Hoàng đế và quần thần. Dân chúng vào đấu trường qua 80 cưả vòng cung có
đánh số thứ tự dẫn vào các hành lang dưới đất tiếp nối với các cầu thang dẫn lên
chỗ ghế ngồi, theo số vé cuả mình.
Bên trong đấu trường chia thành
ba hạng chỗ: giới kỵ binh, giới trung lưu, và trên cùng là dân chúng. Phiá trên
nưã không có chỗ ngồi dành cho những người ít tiền đứng coi. Đấu trường có thể
chưá 50 ngàn khán giả. Trên đỉnh tường có những hàng lỗ xỏ các cột gỗ để căng tấm
vải làm mái che đấu trường khi trời mưa. Hoàng đế và quần thần ngồi ở khán đài
danh dự. Tiếp đến là các Thượng nghị sỹ, các thầy tế lễ, các trinh nữ đền
Vesta, và các quan án. Các cuộc đào bới Năm 1870 cho thấy bên dưới bãi đấu (76x
46 mét) có các hành lang, các phòng nhốt thú dữ, các cột trụ dùng để kéo mọi dụng
cụ cần thiết cho các trò tiêu khiển khác nhau. Leo lên các tầng trên, bạn sẽ có
được cái nhìn tổng quát và cảm được cái to lớn cuả đấu trường.)
Chúng tôi đi vòng vòng ở tầng
thứ nhất, theo giòng người du khách, nhìn lên để cảm nghiệm cái cao cuả những bức
tường, nhìn xuống để quan sát những hầm hố nơi nuôi nhốt thứ dữ dưới sâu, những
bức tường khổng lồ xây bằng gạch đất nung, mà lòng thầm nghĩ đến công lao cuả
biết bao nhiêu con người đã đổ mồ hôi ra xây dựng nên nó, dù với thời gian hằng
nhiều thiên niên kỷ qua đi mà nó vẫn còn trơ gan cùng tuế nguyệt.
Ngày đầu tiên cuả chuyến đi
chơi, chúng tôi đã cảm nhận đôi chân mình còn dẻo, nhưng những bắp thịt cũng như
nhão ra, chúng tôi xuống đất vòng ra bên ngoài đấu trường, đứng ngắm bên ngoài
và nhìn ngắm một công trình nưã bên cạnh: Khải Hoàn môn Roma. Nhìn những ngôi
nhà mới xây trên cổ thành khai quật một nưả phiá bên đường đối diện, rồi lại
chui vào hầm Metro đón xe về lại nhà trọ, vì chiều muà Đông ở Ý cũng mau tối.
Ngó trên bản đồ nhiều điểm đáng
để đến, cả hàng trăm: từ Roma thời các hoàng đế, Roma thời các Giáo hoàng, Roma
thời mơ mộng, Roma thời cận đại, Roma Appia Antica và vùng phụ cận. Chỉ riêng Bảo
tàng Vatican muốn tìm hiểu cặn kẽ cả tháng trời còn chưa đủ, nhưng ngẫm lại thời
gian mình có, chắc chẳng đủ giờ và sức để có thể thăm viếng hết, thôi biết được
chút nào hay chút đó, đến được đây, chúng tôi cũng mãn nguyện lắm rồi, chúng tôi
nghỉ dưỡng sức để mai đi thăm Điện Vatican.
Ban biên tập : Trần Văn Minh - Trưởng ban. Ngô trọng Đức - Phụ trách kỹ
thuật
Trần Minh Cảnh – Biên tập viên Vũ Hùng Cường – Biên tập viên
Liên hệ :buichu@buichu.net