Xét thấy mình vô duyên tệ! Đang lúc bầu
khí Noel tưng bừng hương sắc, ánh sáng muôn màu từ những hang đá lộng lẫy chớp
loè quyến rũ, những khúc ca vui rộn rã khắp phố phường…mình ngồi đây suy tư về
cái điều mà không mấy người thích nói đến: hy tế! Thế thì chẳng vô duyên là gì?
Phải rồi, hy tế thì mang ý nghĩa của
hy sinh và sát tế. Cái ngôn ngữ nhà đạo này đã thân thuộc với con dân trong mùa
thương khó, khi đau khổ và cái chết được lý giải cho đến tận cùng của thập giá.
Có máu và nước mắt bên cạnh nghĩa hy sinh; có ảm đạm chiều thứ sáu và hân hoan
sáng Chủ Nhật.
Mùa giáng sinh thì không có nước mắt của
buổi chia ly, nhưng có đắng cay của tình yêu không được đón nhận; không có gậy
gộc gươm đao nhưng có dấn thân và thao thức.
1.HY
TẾ GIOAN TIỀN SỨ
Xuất thân là đứa con cầu tự, Gioan đã
bước vào đời trong thân phận giống ‘người rừng’. Ông lang thang trong hoang mạc
lạnh lùng mà bầu bạn cùng cỏ cây sông núi. Ông ăn uống như đám bạn vô tri tung
tăng bên sườn núi. Khác một điều, ông mang sứ mệnh một ngôn sứ. Ngày ngày thao
thức ngóng trông một Mê-si-a mà ông có nhiệm vụ giới thiệu với cộng đồng. Đấng ấy
đã một lần làm ông phấn khởi vui mừng trong một cuộc thăm viếng của hai bà mẹ.
Chắc ông cũng chưa biết lắm về vai trò của bà dì vừa đến thăm mẹ, nhưng mối tương
quan giữa hai bào thai đã vẽ ra một chặng đường hy tế.
Sau bao năm gẫm suy và thao thức,
Gioan xuất hiện với đám đông trong vai trò cái loa phóng thanh. ‘Tôi là tiếng kêu
trong hoang địa’. Cuộc sống ẩn sĩ và những lời nói lạ lùng thánh thiện khiến người
ta tưởng ông chính là vị Messia mà dân chúng bao ngày đợi trông. Ông khiêm tốn
quá. Ông biết thân phận mình và không tự tháo mình ra khỏi cái sứ mệnh là tiếng
kêu. ‘Đấng đến sau tôi mà cao trọng hơn tôi. Tôi đây mà còn chưa xứng đáng tháo
dép cho người’. Gì chứ thế nào Gioan cũng đã bị chao đảo vì ‘bệnh sao’ khi có
nhiều người kính trọng suy tôn, nhưng vì vai trò của ông là dẫn đường cho công
lý, nên chữ hy sinh đã khoác cho ông sự khẳng khái can trường. Ông thẳng thắn
phê phán những bất công và thách đố cả bậc quan quyền về sự công bằng liêm khiết.
Sự khẳng khái đã đưa ông tới chỗ chết: chết vì bảo vệ luật pháp thánh thiêng mà
Giavê đã truyền dạy suốt thời kỳ cựu ước.
Gioan là của lễ hy sinh đầu tiên của câu
chuyện Giáng Sinh, để mỗi mùa Vọng, thông điệp của Gioan lại được nhắc lại cho
muôn thế hệ gẫm suy và cải hoá.
2.HY TẾ MARIA
Cô thôn nữ tuổi đôi mươi đang tràn đầy
nhựa sống thì cuộc đời quá đẹp tươi. Những gánh nặng trần gian chắc chưa hành hạ
tâm hồn ngây thơ trong trắng. Và cũng giống như các gia đình đạo đức Do Thái thời
đó, việc trông chờ một vị thiên sai các ngôn sứ rao báo, cũng đã làm cho cô gái
xuân thì thêm lòng yêu mến Giavê mà háo hức nguyện cầu “trời cao hảy đổ sương
mai, và mây ơi hãy mưa đấng cứu độ”.
Nhưng rồi khi thời đã điểm, sự việc lại
bắt đầu ngay từ cô với biến cố truyền tin. Câu chuyện quá đột ngột khiến cô
hoang mang choáng váng. Cuộc đối thoại nho nhỏ giữa cô và sứ thần chỉ ngắn gọn
vài câu theo lời kinh thánh ghi lại, nhưng ý nghĩa và việc thực hiện lời truyền
tin lại là cả một thiên tình sử nhiều tập. Tôi suy tư rất nhiều về chuyện tình
‘trời đất’ này, nhưng ở đây, xin chỉ nhập vai Maria để chia sẻ cuộc hiến tế mà
cô đã cúi đầu đón nhận ‘Tôi đây là tỳ nữ của Chúa, xin vâng nghe như lời sứ thần
đưa tin’.
Quả là một cuộc đấu tranh bản thân thật
dũng cảm. Vượt lên những toan tính cá nhân, dù là những ước vọng tốt đẹp…để thực
hiện ý muốn của người khác mà xem ra không hợp với toan tính của mình, thế đã là
một hy sinh lớn, một hy tế đau đớn. ‘Việc đó không xảy ra với tôi được…’. Khi đã
cúi đầu xin vâng, lại một loạt những rối ren ngổn ngang trong lòng: giải thích
sao với vị hôn phu đây. Giá như việc này xảy nơi một cô gái khác, một thứ ‘sao’
như thời nay, thì chẳng có chi ầm ĩ. Đằng này, việc xảy ra vời một thiếu nữ đoan
trang đạo hạnh, ‘yêu mến luật pháp Chúa’…thật nan giải!
Chỉ với niềm tin tuyệt đối, Maria đã vượt
thắng được chính mình. Nàng đón nhận hy sinh trong tình yêu dâng hiến, thứ tình
yêu mà chính bào thai nàng cưu mang sẽ mang tới trần gian ‘Thiên Chúa là Tình Yêu’.
Tình yêu ấy đã lộ ra ngay trong cuộc
thăm viếng người chị họ khi biết tin bà ấy cũng đang mang thai. Tình yêu ấy bén
nhậy, cảm thông, chia sẻ, vô vị lợi.
Cứ thế, tình yêu ấy theo sát cuộc đời
Maria, để làm lưỡi gươm nhọn đâm thấu tim, máu không chảy nhưng đớn đau khôn cùng,
để cuộc cứu thế của Người Con Giêsu cũng có phần hy tế của người mẹ Maria.
3.HY
TẾ BẦY TRẺ THƠ
Nếu lịch sử lập lại, dân Do Thái chắc
không thể quên được cái đêm kinh hoàng năm ấy: hàng trăm trẻ còn thơm mùi sữa bị
quan quân xách cẳng lộn đầu rồi lụi thanh gươm sắc vào bụng cho máu nhuộm thắm đất
Giuđêa, để cất cao tiếng nấc đau thương của bà mẹ dành giật sự sống cho hài nhi
vô tội. Những cái chết oan khiên do tà tâm, hậu quả của sự dã tâm của kẻ tiểu tâm
đầy nhẫn tâm!
Máu hy tế là món quà đầu tiên HàiNhi
Giêsu đón nhận. Các bạn đồng trang lứa đã phải hy sinh mạng sống để giới thiệu
cho thế giới biết rằng: đã có một Vị Vua ra đời. Tiếng nói của các bạn ấy chưa
thành lời, nhưng máu của các bạn lại thắp lên lịch sử oanh liệt. Hêrôđê không
ngộ ra được sự thất bại của mình, khi ra tay tàn sát các thơ nhi. Khi ấy chắc
chưa mấy người có thể tin được vị Thiên Sai đến trần gian trong tư cách một con
người yếu đuối, cất tiếng chào đời trong chuồng bò. Mấy anh chàng chăn bò tò mò
tới bên máng cỏ và ngộ ra bé sơ sinh kia có những điều đặc biệt. Mấy ông đạo sĩ
sau này cũng đến do thời gian đi tìm nơi xuất phát ánh sao lạ khá xa. Các ông
ngộ ra một bé thơ yếu đuối kia có ‘lực hút’ lạ lùng. Họ tặng cho hài nhi những
món quà biểu trưng, nhưng món quà ý nghĩa nhất lại là chính tấm lòng của họ.
Triều đình Hêrôđê cũng hăm hở muốn đi bái lạy ‘ông Vua mới sinh ra’ theo lời kể
của các chiêm tinh gia phương Đông, nhưng lòng họ lại mưu toan chuyện khác.
4.HY
TẾ…CỦA TÔI
Chắc mới chỉ là ăn theo thôi, chứ đời
tôi chưa một lần sát tế! Bởi hy tế thường gắn liền với tình yêu, một sứ điệp cứu
rỗi.
Cuộc sống trải dài với thời gian khô
khan, bướng bỉnh. Thời gian không dừng lại theo ý muốn của tôi, nhưng lại luôn
miệng tố cáo những hèn nhát của tôi trong quá khứ, cảnh báo tôi trước những hiểm
nguy hiện tại và thúc đẩy tôi hoàn thiện với tương lai. Dù sao thì thời gian cũng
là người bạn khó tính nhưng chí cốt với tôi bao năm nay. Thời gian không ghi sổ
bìa đen những yếu đuối của tôi, cũng chẳng ghi bảng vàng những thành công mỹ mãn.
Thời gian cứ vẫn vô tình đun đẩy cuộc đời tôi chồng chất thêm vết nhăn vật chất
lẫn tinh thần. Chỉ có mỗi cái mà thời gian làm được cho tôi, là làm cho tôi ngày
càng thấm nhuần một chân lý: “Không có Thầy, anh em không làm gì được”.
Thì ra những nỗ lực cho cuộc sống tốt đẹp
hơn của tôi, chẳng phải là do tôi can đảm mà thắng vượt, mà đã do ‘Đấng làm mọi
sự cho mọi người’ cứ âm thầm dìu dắt, nâng đỡ từng ngày. Tôi cứ nghĩ những đau
khổ dằn vặt cuộc sống tôi bấy nay là do tôi vô phúc, bất tài! Không phải, đó là
những nấc thang hoàn thiện mà chính tôi phải có kinh nghiệm bước lên, bằng sự
hy sinh, bằng thất bại, bằng sự cố gắng ‘nên trọn lành như Cha anh em’…, bằng
hy tế mà chính cuộc đời tôi phải hân hoan dâng hiến.
Thế nên những bất an giăng mắc mọi góc
cạnh đời sống tôi, những trái ngang ngăn lối con đường đến Bêlem, những khổ nhọc
cho miếng cơm manh áo, những ưu tư gặm nhấm vì sự lừa dối của người thân, những
lừa thầy phản bạn trong cuộc sống xã hội…thảy đã làm cho đời tôi rướm máu. Tôi
lợi dụng tất cả để chế thành nhũ hương, mộc dược. Món quà cao quý mà mấy ông đạo
sĩ tặng ‘Vua mới sinh’ đã ngầm mang ý nghĩa ướp xác Đấng Cứu Thế. Vàng kinh
nguyện, nhũ hương yêu thương, mộc dược công bình phục vụ…cũng ướp lấy cuộc đời
tôi, thành một hy tế âm thầm kính tặng Hài Nhi Hoà Bình trong mùa Giáng Sinh.
Ban biên tập : Trần Văn Minh - Trưởng ban. Ngô trọng Đức - Phụ trách kỹ
thuật
Trần Minh Cảnh – Biên tập viên Vũ Hùng Cường – Biên tập viên
Liên hệ :buichu@buichu.net