|
Houston là một trong nhiều trường hợp thành công của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.
Sau ba mươi năm hội nhập, cộng đồng di dân trên 150 ngàn người này đã đạt được nhiều thành công to lớn trên các phương diện chính trị, kinh doanh, thương mại, học vấn, và trợ giúp đồng bào ở trong nước. Tên của Houston có thể đứng cạnh tên các trung tâm hay thành phố có tiếng khác của người Việt tại Mỹ như Westminster, hay San Jose. Đó là những nơi tập trung nhiều người Việt sinh sống, với nhiều cơ sở thương mại, cửa hàng, siêu thị của người Việt. Cùng các văn phòng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh, hay y khoa, luật pháp. Là bộ mặt trưng diện với báo chí và dân bản xứ về sự hội nhập thành công của cộng đồng người Việt, thửơ đầu đến Mỹ nhiều người với hai bàn tay trắng sau khi Sài Gòn thất thủ năm 1975. Làm ăn lớn Ấn tượng đầu tiên của người viết bài này là cách nghĩ lớn làm lớn của giới kinh doanh người Việt tại Houston. Về mật độ dân số của người Việt, Houston là thành phố đông người Việt thứ ba tại Mỹ sau Westminster (Nam California) và San Jose (Bắc Cali) Thế nhưng về quy mô làm ăn thì ít đâu sánh bằng hệ thống nhà hàng Việt Nam Kim Sơn, và hệ thống siêu thị bán đồ Á châu mang tên Hong Kong do người Việt làm chủ. Chưa kể chuỗi phòng khám nha khoa, gồm 12 cửa hàng, có tên Apple Dentist của nữ bác sĩ nha khoa Mai Thị Hoa, rải đều ra tại các quận, hạt của Houston. Ăn Kim Sơn, cưới Kim Sơn Kim Sơn là trường hợp thành công hay được nhắc tới của người Việt trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng. Nhà hàng Kim Sơn 1 được khai trương tại trung tâm của Houston từ năm 1993, rộng tới 4000 thước vuông. Có thể chứa cùng một lúc 500-600 thực khách. Thực đơn chỉ toàn món Việt, chứ không có món Tàu. Các món mà người Mỹ da trắng gọi nhiều nhất là gỏi ngó sen, bò nướng cuốn bánh tráng, và xôi nếp gà chiên. Đồ ăn của Kim Sơn đã nổi tiếng toàn Houston, và xa hơn là Texas. Báo chí Mỹ khi viết bài ca ngợi đồ ăn Việt Nam đã coi Kim Sơn 1 như tấm gương phản chiếu những gì tinh túy và ngon nhất của ẩm thực Việt Nam trên đất Hoa Kỳ. Tháng Năm này công ty Kim Sơn sẽ khánh thành nhà hàng Kim Sơn 4 tại khu buôn bán của người Việt và người Hoa, nằm trên đường Bellaire phía Tây Nam của Houston. Sẽ có sàn nhảy rộng 1000 thước vuông, hai nhà hàng quy mô lớn dành cho đám cưới, và một hệ thống bếp nấu thức ăn hiện đại. Ít có nhà hàng Việt Nam nào, hoặc nói rộng ra thì cũng vô cùng hiếm trên thế giới, được thiết kế, và xây mới từ ban đầu như Kim Sơn 4. Tháng Năm nhà hàng này mới khai trương nhưng tin báo chí địa phương nói rằng ngay từ bây giờ nhà hàng đã hết chỗ đặt đám cưới cho đến cuối năm. Hiện công ty Kim Sơn vẫn do các thành viên trong gia đình điều hành. Hai ông bà chủ nay giữ chức cố vấn, một người con trai lo chuyện thuê mướn thợ thuyền, sổ sách, người còn lại lo tiếp thị, quảng bá. Dù kinh doanh nhà hàng là nghề truyền thống gia đình từ khi còn ở Việt Nam, khi sang đến xứ cờ hoa các người con của Kim Sơn đều tốt nghiệp đại học bên Mỹ. Công ty được báo chí Mỹ khen là có cách điều hành, quản lý chuyên nghiệp, thường xuyên đổi mới hình ảnh, và phát triển mặt hàng mới. Siêu thị siêu rộng Khác với những điểm tụ hợp đông người Việt khác trên đất Mỹ, người Việt tại Houston sống rải đều tại các khu dân cư khác nhau. Bắc, Nam, Đông Tây, khu nào cũng có người Việt sống cả. Kể cả nhiều khu chỉ toàn người Mỹ da trắng. Vươn đều ra bốn hướng phục vụ bà con người Việt là hệ thộng siêu thị Á châu Hongkong, gồm bốn cơ sở, nằm tại bốn cửa ô của Houston. Lớn nhất, và mới nhất là Hongkong Mall, nằm trên đường Bellaire. Người địa phương gọi là Hongkong 4. Chà, nếu quý vị muốn biết nước Mỹ rộng như thế nào, và người Việt ở Mỹ xây cơ sở kinh doanh rộng như thế nào, ước gì có ngày nào đó quý vị ghé qua Hongkong 4. Quy mô của Hongkong 4, kể cả bãi đậu xe, chắc phải rộng bằng hai, hay ba sân đá banh cộng lại. Diện tích có mái che dùng để bán hàng chắc cũng phải bằng cả sân đá banh. Một nhà báo địa phương nói với tôi đây là siêu thị bán đồ Việt có mái che rộng nhất thế giới, là nơi quý vị có thể tìm được nhiều gia vị, sản phẩm, rau quả, đồ khô để nấu đủ các món ăn Việt Nam. Phần hàng hóa này chiếm diện tích lớn nhất. Cạnh đó nếu ai cần nấu món Tàu, Hongkong, Singapore, Thái, Malaysia siêu thị cũng bán một số đồ khô của các nước này. Chủ của Hongkong4 là bà Dương Hà, người gốc Tân Châu, An Giang, qua Mỹ năm 1979. Hồi ở quê nhà bà bán vải, là người có năng khiếu buôn bán, khi qua Mỹ cũng làm đủ thứ nghề, sau đó đi vào kinh doanh siêu thị, bắt đầu bằng quy mô nhỏ, rồi dần dà gầy dựng lên quy mô lớn như ngày hôm nay. Chính trị, văn hóa Người Việt tại Houston còn thành công trên các lĩnh vực khác như học vấn, nghề nghiệp, việc tham gia vào dòng chính, hay sự đa dạng trong truyền thông cộng đồng. Ngoài Nam California, Houston là nơi có dân biểu tiểu bang người Việt, ông Hubert Hiền Võ, thuộc đảng Dân Chủ, địa hạt bầu cử 149. Sang Mỹ sau 1975, giai đoạn đầu phải làm các nghề chân tay như bán vé xe buýt, nấu ăn ở nhà hàng, ông Hiền luôn nuôi chí lớn, và hiện đã trở thành một thương gia người Việt thành công, một chính trị gia đại diện cho cộng đồng Việt Nam. Một cộng đồng vốn có nhiều thành công trong lĩnh vực thương mại nay đang nhắm đến việc tham gia nhiều hơn vào chính trị dòng chính tại Hoa Kỳ. Trong những lúc đi làm và kinh doanh ông Hiền đã học xong bằng kỹ sư điện lạnh. Ông hiện đang làm chủ một số khu shopping, khu nhà apartment, và các dự án làm ăn đầu tư về địa ốc. Một số tờ báo tại địa phương nói ông là một trong những người Việt giàu nhất Houston. Nhiều con em người Việt tại Houston đã đậu thủ khoa, á khoa tại trường trung học địa phương. Những em này sau đó được học bổng hay nhận offer vào các khoa, các đại học danh tiếng miền Tây Nam của Hoa Kỳ. Bác sĩ, nha khoa, điện toán, luật sư, kỹ sư, quản trị viên là những ngành nghề mà con em người Việt được thu nhận nhiều nhất, với tỷ lệ đỗ đạt cao hơn nhiều sắc dân khác. Houston cũng là một trong ba nơi đặt trụ sở chính của Cơ quan quản trị không gian, NASA, của Hoa Kỳ. Các con tàu vũ trụ, dù khi phóng lên tại Cape Canaveral ở Floria, hay tại Andrews Air Force Base ở California, cuối cùng sẽ do trung tâm vũ trụ có tên L.B. Johnson tại Houston điều khiển. Tại cơ sở NASA này tin nói rằng có khoảng 200 kỹ sư người Việt đang làm. Houston cũng là nơi khai sinh của Hội Văn hóa Khoa học Việt Nam, một tổ chức bất vụ lợi do các trí thức người Việt lập ra từ năm 1990, với mục đích giảng dạy văn hóa Việt, trợ giúp học hành, giáo dục các kỹ năng lãnh đạo cho thế hệ trẻ người Việt. Từ một điểm ban đầu, tới nay Hội VHKH đã có 4 phân ban tại Austin, Dallas, Toronto, và Washington. Ban quản trị hội mong muốn có ngày nào đó sẽ tập hợp kiến thức, kinh nghiệm và trí tuệ của các bạn trẻ, chuyên gia người Việt tại Mỹ để giúp người trong nước. Cuối cùng dù sống xa quê nhưng người Việt tại Houston luôn được sự trợ giúp và động viên của hệ thống truyền thông Việt Ngữ tại địa phương. Bốn đài radio tiếng Việt, một đài truyền hình địa phương tiếng Việt, và trên một chục tờ báo Việt Ngữ. Đa số báo phát không, trừ tờ Ngày Nay là báo bán, với mạng lưới phát hành trên toàn nước Mỹ. Nhất là trong việc chia sẻ những kinh nghiệm hội nhập, nuôi dạy con cái. Hay loan báo các tin sinh hoạt của cộng đồng, tạo mối thân giao giữa người đến trước và đến sau. Các chính sách mới nhất của chính phủ về di dân và tỵ nạn. Hay các mẹo nữ công gia chánh để giúp cho bữa ăn người Việt thêm ngon, ngôi nhà thêm ấm cúng, gia đình yên ổn, có thể gọi là sáng kiến về cách duy trì đời sống tinh thần thăng bằng trong một xã hội công nghiệp luôn di chuyển với tốc độ nhanh như ở Mỹ. Phạm Khiêm BBC. London ̃
|
