|
1-9-06. Nghề Cò.. xe.
Nói cho có vẻ xưa cũ một tí thì: Vào hậu bán thế kỷ 20, (niên đại đồ gỗ) ở quê ta có một số người làm trung gian môi giới buôn bán xe gắn máy, mà ở thời điểm đó, được người ta gọi bằng cái tên ngồ ngộ là cò xe. Để coi, có những ai nào? Khoa, Xuân, Lịch, Biên, Tâm (ruộng) Thử, Liêm và một vài tay không chuyên. Ở vào thời ấy, xe cộ chưa có đường vào Việt Nam, quanh đi, quẩn lại, chỉ cù cưa, cù nhầy cũng buôn quanh bán quẩn mấy cái Honda cũ từ xe nữ đến đời 66, 67, 68, 69, 70, 72 là hết. Ai có xe cần bán? Ai cần mua xe xin đến gặp một ai trong họ để nhờ giúp, họ sẽ tìm mối mua hay bán là có liền. Tuy chưa có điện thoại di động, nhưng những chân rết của họ nhà cò buả vây cùng khắp các địa phương. Hằng ngày, họ gặp nhau ở những quán cà phê để trao đổi thông tin cho nhau. Những chiếc xe họ đang có cũng sẵn sàng được bán nếu như được giá. Rồi những cánh cò bay lả, bay la đi khắp tứ phương thiên hạ để tìm mồi. Cũng như các ngành nghề buôn bán khác, họ nhà cò cũng có những tiếng lóng để chỉ những tên hàng riêng biệt. Nên những người ngoài không biết, do đó mà tôi cũng mù tịt. Khi có mồi, họ nhà cò bay đến, nếu để mua xe, dân cò tìm những cái xấu để chê, còn những ưu điểm ngu gì mà nói. Chỉ khi nào bầy cò cùng rời con mồi ra đậu ở quán cà phê nào gần đó, cò nhà ta mới hội ý, mới mang con hàng ra bàn bạc tính toán. Còn như gặp khách mua thì ngược lại, nhà cò ta cùng đồng ca bản chỉ khoe những cái tốt của xe, còn cái xấu xa.. đậy lại. Vào thời điểm của những ngày ấy, xe nào ngon lắm mới được hơn cây vàng, còn lại là nằm dưới khung giá đấy, xe mua về, đem ra tiệm, hay tự tu bổ lại, dặm sơn, thay dè mủ, phục hồi ống nhún, lau chùi, thay ron máy để chiếc xe sạnh sẽ, trông cho mát mắt và dễ đem gả hơn, nhưng thường là các cò tự tu bổ, vì ai cũng biết tí nghề. Một chiếc trừ chi phí mà kiếm được cỡ 1 chỉ hay hơn là họ nhà cò có chầu chiêu đãi nhau một bữa, có kèm thêm món ..mặn. Khoảng Năm 1989. Có món hàng xe nghĩa địa tuồn ngang biên giới, xe cộ có nhiều hơn, và người ta đã bắt đầu xắm sửa, nhiều anh cò nhà ta đã lặn lội đi Tây Ninh, Châu đốc để mò đến biên giới để mua xe rẻ hơn mang về để bán cho khách cần xe, công việc hơi phiêu hơn nhưng cũng dễ kiếm ăn hơn. Thế là thêm những từ cánh én, D D vv. Thêm vào dòng xe mới nhập, và họ nhà cò cũng có nhiều nguồn hàng cung cấp đủ yêu cầu cho khách hàng. Lúc sau này, nhờ thị trường đất cát lên giá, người người làm ăn khá hơn, nhu cầu xe hai bánh nở rộ, nền kinh tế thị trường mang sức cạnh tranh cao hơn, lối làm ăn manh múm coi mòi không khá, anh em bỏ lối buôn bán cò con, mà cùng nhau chung vốn ra hẳn cửa hiệu để buôn bán xe hẳn hoi, những salon với những chiếc xe bóng lộn mới cáo chỉ, chất chật những căn nhà lớn lan ra cả những hè đường, chưa kể trong kho, nhiều lời hơn lời nhiều, nhờ đó mà thu nhập có khấm khá hơn. Những anh cò ngày trước nay nghiễm nhiên thành những ông chủ lớn. Như những người hiện thời, người ta không còn nói chuyện chỉ chỏ chi cho mệt, mà nói chuyện hàng chục, hàng trăm cây vàng như ta nói những chuyện bình thường như ăn và nhậu vậy. Gặp lại những anh cò ngày cũ, nay nhiều người trong số họ đã cưỡi xe con bốn bánh cẩn thận, ăn mặc nghiêm chỉnh, ra vẻ như các đại gia trong xã hội. Có ai cắc cớ nhớ nhắc chuyện xưa, những ngày đi làm cò, ai cũng ôn lại những mánh khóe cũ rồi ha hả cười, coi chuyện cũ đúng là nghề cò con.. Tôi không biết nhiều về nghề này, chỉ xin góp mấy chữ vui vui, để kể lại cái nghề mà ngày xưa ở Bùi chu cũng có người làm: nghề..cò. Còn cò nguyên thuỷ đúng là một con vật mà trẻ nhỏ hay hát là: “con cò có cái cổ cong cong, có cái cẳng cao cao.” Chẳng biết nói sao về nghề cò, chỉ xin viết vui mấy chữ như: cò mà buôn may bán đắt thì là cò bợ, cò mà buôn bán ế ẩm, thì cò đói, mà cò đói thì gọi là; cò lả, hai cò gặp nhau thương lượng thì gọi là: cò cưa, Cò giúp cò gọi là: cò mồi, cò biết ai có xe muốn bán mà chưa chịu bán ngay, cò căn chừng thì: cò kè, vv. Còn một điều lạ nữa trong ngôn ngữ dân gian chỉ những người buôn bán, như buôn heo thì gọi là: lái heo, buôn bò là: lái bò, buôn cây thì gọi: lái cây vv, nhưng buôn xe không gọi là lái xe, vì lái xe lại là ông tài xế. Vì thế mà người ta gọi những người môi giới bán xe là cò.. 9-06. |
